Özellikle son birkaç yıldan bu yana akıllı telefonlar, tabletler yaşamımızın artık bir parçası haline gelmeye başladı. Telefon bağımlılığı, uyku ve stresten göz sağlığına ve hatta duruş bozukluklarına kadar bizi her anlamda etkiliyor. Fakat bu tip teknolojik cihazlardan yansıyan mavi ışığa çok ayrı bir parantez açmamız gerekecek. Mavi ışık nedir, sağlığımız üzerinde nasıl bir etkisi vardır ve ondan nasıl korunabiliriz, bu sorulara yanıt aramaya çalıştık.

Mavi Işık Nedir?

Gözümüzde yer alan retinal, ışığın elektrik sinyallerine dönüşmesinde etkin rol oynar. Mavi ışığı sadece bilgisayar ya da telefon ekranından değil, güneşten de almamız mümkündür. Mavi ışığın iyi ve kötü türleri bulunmaktadır. Zararsız olan mavi ışığa her zaman ihtiyaç duyarız.

Çünkü bu ışığın varlığı göz bebeklerindeki reaksiyonlar açısından önemlidir. Öte yandan güneşten alınan mavi ışık, odaklanma seviyemizi de arttırabilir. Teknolojik cihazlar  mavi ve mor renklerde ışık yaymaktadırlar.

Bu ışığın enerji düzeyi oldukça yüksektir. Ekranlardaki dalga boyunun uzun olmaması neticesinde yayılan mavi ışık, özellikle bilgisayar ya da telefon karşısında uzunca süre vakit geçiren insanlara ciddi zararlar vermektedir. Bu zararlar kısa ya da uzun vadede sonuç vermektedir. Genelde baş ağrısı ve bulanıklık, mavi ışığın bize verdiği zarara dair en önemli belirtiler arasındadır. Yakın zaman önce NASA, bu konuda yakın zaman önce birkaç deneme gerçekleştirdi. NASA yetkilileri mavi ışıklarla görece daha uzun dalga boyuna sahip ışıkları değiştirmiş ve olumlu sonuç almıştı.

Mavi Işığın Zararları

Teknolojik aletlerin popülerleşmesi ve yaygınlaşması, 7’den 77’ye herkesin mavi ışığa bir şekilde maruz kalmasına neden oluyor. Mavi ışığın genel anlamda insan sağlığı üzerindeki zararlarına madde madde göz atalım.

• Mavi ışığın yansıdığı ekranlar, melatonin salgılama hızını yavaşlatır. Melatonin uyumamız için gerekli olan hormondur. Bu hormon çoğunlukla karanlık ortamları sever. Uyku düzensizliğini tetikleyen melatoninin etkilerini azaltmak adına özel ekran gözlükleri kullanılabilir.
• Mavi ışıklar vücuttaki dengeyi bozan bir unsur olarak dikkat çekiyor. Mavi ışığın varlığı kanser başta olmak üzere pek çok rahatsızlığı tetikleyebilmektedir. Bu rahatsızlıklar arasında özellikle şeker hastalığı ve obezite problemlerini sıralayabiliriz.

• Elbette en önemli etkilerinden bir tanesi de gözler üzerinde gerçekleşiyor. Göz problemi yaşayan insanların önemli bir bölümünün özellikle işi gereği sürekli ekran karşısında olduğu görülüyor. Bilhassa çocuklardaki miyop oranını ekran bağımlılığıyla beraber ciddi anlamda arttığını görebiliyoruz. Yetişkinlerde ise çoğunlukla göz yorgunluğu, kaşınma, göz kuruması gibi sonuçlara neden olmaktadır.
• Mavi ışık öte yandan ciddi bir aydınlatma kirliliği yaratmaktadır. Bu durum özellikle de göz kamaşmasını yoğunlaştırmaktadır. Bu durum motor sürücülerini zor durumda bırakabilmektedir. Ayrıca doğal hayatın içinde gece saatlerinde kullanılan mavi ışıklar, bazı hayvan türlerinin üremesine engel teşkil edebilmektedir.

Mavi Işıktan Nasıl Korunmalıyız?

Bilgisayar ve telefonları kolay kolay hayatımızdan çıkaramıyoruz. Bunun yerine mavi ışığın etkilerini azaltacak bazı özel önlemler alabiliriz. Bu önlemlerden bazılarını şu şekilde sıralayabiliriz:

1. Evinizdeki floresan lamba yerine sarı lamba kullanın rengi 2800K olmalı.
2. Bilgisayar ve telefon için, mavi ışık filtre uygulamaları kullanabilirsiniz.
3. Armatür seçimlerinizi yaparken tam koruma sağlamasına dikkat etmelisiniz.
4. Sensör ve zamanlama gibi özelliklere sahip olan ürünlere yönelin.
5. Gece saatlerinde cep telefon kullanımını biraz daha azaltmalısınız. Acil bir şekilde kullanmanız gerekiyorsa, telefonunuzu gece moduna getirin.
6. Üst üste çalışmayın, sıklıkla molalar verin ve gözünü, zihninizi dinlendirin.
7. Mola verdiğiniz dönemlerde uzak alanlara bakmaya özen gösterin.