İnsanlar pek çok konu hakkında bir şeyler yapmak isterler. Ancak odaklanma sorunu yaşadıkları için istedikleri şeylerin büyük bir kısmı yalnızca isteme evresinde kalır. İrade olarak da bilinen zihinsel sürecin oldukça fazla kaynak tüketmesi sonrasında insanlar aynı anda birden çok irade gerektiren rutini hayatlarına sokmaları çok zor olabilir.
İrade Beyinde Nasıl Çalışmaktadır?
Yapılan araştırmalara göre irade, insanın içsel çatışmaya verilmiş olan bir yanıttır. İnsanlar bir şeyi yapmak isterken diğer bir yandan ise bunu yapmaması gerektiğinin de farkında olurlar. Öyle ki gerekli ya da gereksiz olması fark etmez, insanlar pek çok şeyi yapmaları gerektiğini bilir ancak buna rağmen yapmazlar.
Beynin ön bölümünü oluşturan prefontal korteks, insanların kararlarını verme ve davranışları düzenleme gibi işlerinden de sorumlu olan bölümdür. İrade yani kendini kontrol etme de bu başlık altında incelenir ve beynin bu kısmı tarafından yürütülür. Yani insanların arzularını kontrol etmeleri ya da isabetli kararlar alabilmeleri adına frontal beynine iyi bakmaları gerekmektedir. Beynin iyi bir şekilde beslenmesi ve uyku düzenini oturması; ön beynin sağlıklı şekilde çalışması adına oldukça büyük bir öneme sahiptir.
Gün İçinde İradede Neden Sorunlar Çıkabilir?
Yapılan araştırmalar sonucuna göre irade gücü sınırlıdır ve kullanıldıkça tükenecektir. Dikkat dağıtıcıların göz ardı edilmeye çalışılması, öfkenin kontrol edilmeye çalışılması, farklı sorunların üstesinden gelmeye çalışmak; sistemi yorup iradenin pilini tüketecek olan şeyler arasında yer almaktadır. Genel olarak irade sistemi kaslar gibi düşünülebilir. Çok fazla kullanılması sonrasında yorulacak ve eğer ki gerekli olan detaylara dikkat edilmezse gücünü ciddi oranda kaybedecektir.
Stresle Başa Çıkmanın Yolları Öğrenilmeli
Beynin karar sistemin şiddetli ve uzun süreli stres altında iyi çalışmadığı; yapılan araştırmalar sonrasında ortaya çıkmıştır. Stresli durumlarda beyin genel olarak içgüdüsel kararlar verir ve kısa vadeli çıkarlarını gözetmeye yönelik düşünür. Bundan dolayı da stresli durumlar ile karşı karşıya kalındığı zaman birkaç derin nefes alınmalı ve sakinleşmeye çalışılmalıdır.
Planlara Sadık Kalınması Adına Kişiler Kendilerini Cesaretlendirmeli
Kişilerin kendilerini onaylaması ve kabul etmesi sonrasında karşılaşacakları gergin ve stresli durumlar ile başa çıkmasını, iradesini çok daha iyi bir şekilde kullanabilmesine imkan sağlamaktadır. Örneğin “yapamıyorum” demek yerine “yapmıyorum” denmeye başlandığı zaman kişi çok daha cesaretli bir hale gelmiş olacaktır. İlk başlarda dil kalıbında yapılacak olan değişimler sonrasında her ne kadar insanlar bu durumun ne kadar etkili olduğunun farkında olmasalar da ilerleyen zamanlarda iradeleri ciddi anlamda güçlenmeye başlayacaktır.
İyi Bir Şekilde Uyuyun
İnsanların büyük bir kısmı yalnızca bedenleri için uyuduklarını düşünseler de aslında uykunun beyin için de çok büyük faydaları bulunmaktadır. Çünkü iyi bir şekilde uyuyacak olan insanın ön beyni sağlıklı bir şekilde çalışmış olacaktır. Yeteri oranlarda uyumamanın sonrasında insanların ilk olarak bozulacak olan sistemlerinden bir tanesi sağlıklı karar verme mekanizması olacaktır. Araştırmalara göre insanların günlük 6.5 – 7.5 saat uyumaları yeterli olacaktır.
Meditasyon Yapılmalı
Bilindiği üzere stres insanları oldukça ciddi şekilde etkilemektedir. Stresin atlatılmasını sağlayan en önemli şeylerden biri ise meditasyon yapmak. Bilimsel çalışmalara göre düzenli olarak meditasyon yapılması ile beraber insanların odaklanma, stresle baş etme, dikkat ve iradeyi kuvvetlendirme konusunda olumlu etkiler oluştuğu bilinmektedir. Günlük olarak yalnızca 2 ila 5 dakika sessiz bir şekilde nefes alıp vermeye odaklanılması; insanın günlük yaşadıkları strese karşı dayanıklılığı ciddi oranlarda arttıracaktır.
Hareket ve Beslenmeye Dikkat
Beynin doğru şekilde çalıştırılması, irade gücünün arttırılması ve stres ile başa çıkılmasının en kolay yollarından bir tanesi; düzenli olarak fiziksel egzersiz yapmaktır. Böylece özellikle hippokampus gibi insan beyninin duygu ve hafıza merkezlerinin gelişmesini sağlamaktadır. Bununla beraber beyin enerji harcama sistemleri düzenlendiği zaman ön beyin sistemleri çok daha etkin bir şekilde çalışacaktır. Çok daha fazla bitkisel, daha az şeker ve tahıl içeren, işlenmiş gıdalardan uzak duran insanlar; beyinlerinin çok daha verimli çalışmasını sağlayacaktır. Bu iki konunun beraber yerine getirilmesi sonrasında ise insanlar kendilerini hiç olmadığı kadar iyi hissetmeye başlayacaktır.
Bazı Şeyleri Ertelemeyi Öğrenin
Her ne kadar erteleme istenmeyecek bir davranış olarak bilinse de ertelenebilecek olan durumların ertelenmesi; çok büyük sorun teşkil etmeyecektir. Şimdi değil sonra komutunu alacak olan beyin, yapmaması gerektiğini düşündüğü zamana göre çok daha az enerji harcayacak. Bunun sonucunda da odaklanma kolaylaşacaktır. Öyle ki pek çok kötü davranış; bilinçsiz tekrarlama sonrasında oluşacaktır. Dolayısıyla böylesi ertelemeler sonrasında bu davranışların oluşmasının önüne geçilmesini sağlayacaktır.