Çağımızın tam anlamıyla baş belası olan kanserle ilgili bugüne dek
binlerce bilimsel makale yayınlandı, keza aynı şekilde çok sayıda bilimsel araştırma gerçekleştirildi.
Kanserde genetik etkenlerin ön planda olduğu bilimsel açıdan ortaya konsa da pek çok farklı etkeni kanser konusunda gerekçe olarak sunmak mümkün.
Ne yazık ki kanser açısından pek de şanslı bir dönemde doğduğumuzu söyleyemeyiz. Yediğimiz besinlerden hava kirliliğine dek, içinde yaşadığımız çağda pek çok şey, kansere adeta davetiye çıkarıyor. Geline kanser oluşumunu tetikleyen farklı gerekçeleri bu listeyle beraber hatırlamaya çalışalım.
Şeker
“Şekerin tetiklemediği bir rahatsızlık var mı ki” dediğinizi duyar gibiyim. Şeker kanser türleri için de oldukça tehlikeli bir madde olarak öne çıkıyor. Aşırı şekerli gıdalar tüketmenin genelde diyabeti tetiklediği bilinir; ancak bunun yanında hücrelere ciddi zararlar verebildiğini atlamamak gerekiyor.
İşlenen Gıdalar
Girişte de değindiğimiz üzere bugün hazır olarak satın aldığımız gıdaların pek çoğu güven vermeyen bir içeriğe sahip. Daha çok tüketim ve daha fazla para uğruna besinlerde kullanılan katkı maddeleri, işlenmiş gıdalar, GDO’lu besinler, kanser için ciddi bir zemin hazırlıyor.
Sigara
Sigara daha çok akciğer kanserine yakalanmanıza neden olsa da kanser için de bir itici güçtür. İçmeseniz, dumana maruz kalsanız dahi bu tehlike geçerlidir.
Güneş Işınları
Oldukça uzun süre boyunca güneşin altında vakit geçirmek kanser riski yaratabilir. 20 dakikadan daha fazla güneşte kalmak ne yazık ki ciddi risk altındasınız. Bu nedenle gözlük, güneş kremi, şapka gibi koruyucu unsurları es geçmeyin.
Zehirli Kimyasallar
Bazı meslekler doğaları gereği ne yazık ki zehirli kimyasallarla iç içe olabiliyor. Boya ustaları, zift ustaları, kot zımpara işçileri, saç boyasından dolayı kuaförler, lastik üreticileri görece zehirli kimyasallar bakımından risk altındadırlar.
Gece Çalışmak
Vücudun her zaman doğal bir dengesi vardır. Bu düzenden ve doğal yapıdan çıktığınız an, vücudun dengesi allak bullak olur. Bu da ne yazık ki kanser riskini artırır. Erken uyuyup erken kalkacağınız düzenli bir yaşama evirilmeniz daha sağlıklı olacaktır. Sürekli mesai değiştirenler ve vardiya gereği gece çalışabilenler, freelance olarak çalışan kişiler, buna örnek olarak verilebilir.
Arsenik
Özellikle kirli içme sularında bulunan bir tür zehirli maddedir. Bir dönem İzmir’deki içme suyunda arsenik olduğu iddiası ortaya atılmıştı ve ciddi bir panik oluşmuştu. Arsenik suyuna milyonlarca insanın maruz kaldığı bilinen bir gerçektir.
Izgarada Yanan Et
Mangalda et pişirmek elbette harika bir deneyim; ancak bu esnada etlerin pişirme sürelerine bir nebze dikkat etmelisiniz. Fazla pişen etler her daim tehlike saçabiliyor. Yanan ya da gereğinden fazla ızgarada kalan etler kanser açısından risk teşkil ediyor.
Kömür
Kanseri tetikleyen en sinsi unsurlardan biri de kuşkusuz ki kömürdür. Kömür madeni ile daimi olarak işi gereği karşı karşıya gelen işçiler özellikle 1. sınıf risk grubunda yer alıyorlar.
Alkol
Ara sıra alkol tüketmek değil de her gün, istikrarlı bir şekilde alkol tüketmek ciddi bir problem. Özellikle çok yüksek alkol tüketimi, kanser açısından ciddi bir tehlike saçabiliyor.
Tuzda Terbiye Edilen Balık ya da Et
Tuzda terbiye edilen balıkta ya da ette yoğun şekilde nitrat yer alıyor. Nitratın da kanseri tetikleyen bir madde olduğunu söylemek güç değil.
Sosis, Salam ve Sucuk
Bu tip besinler işlenmiş et ürünleri olarak genelleniyor. Dünya Sağlık Örgütü bu tip tüketimlerin azaltılmasını öneriyor. Özellikle ne idüğü belirsiz yerlerden, bilmediğiniz markalara sahip ürünlerden uzak durun.
Doğum Kontrol Hapları
Doğum kontrol haplarının kanser için bir tehlike arz ettiği pek bilinmez; ancak ne yazık ki gerçek. Bu nedenle doğum kontrol hapı aldığınızda bu tip bir etkiye sahip olabileceğini de düşünmelisiniz.
Aile
Genetik faktörlere bu noktada tabi ki özel bir parantez açmak zorundayız. Genetik faktörler kanser vakalarında %10’luk bir etki alanına sahip.
Obezite Problemi
Çağımızın ne yazık ki kanayan yarası obezite. Pankreas ya da göğüs kanserlerinde genelde obezite sorunları işaret ediliyor. Obezitenin yüzlerce olumsuz sonucundan sadece bir tanesi; ancak belki de en ciddi etkilerinden birisi olduğunu söyleyebiliriz.
Bu listeyi daha da uzatmak mümkün. Gerek beslenme, gerekse de uyku düzenimiz ve yaşam kalitemiz açısından alacağımız elbette çok dersler var. Daha sağlıklı yarınlar için beden sağlığımıza oldukça dikkat etmeliyiz. Sağlıklı günler dileriz.